Graag begin ik met het hartelijk bedanken van mevr. Van Mastrigt voor haar werk als informateur tot nu toe en voor de toelichting van vanavond. Voor uw onbevangen blik en voor de waardevolle observaties en adviezen die u ons heeft gegeven.
Graag reageer ik namens de VVD-fractie op het advies.
Samenwerking
Bij de VVD fractie is er veel herkenning bij het lezen van het verslag over onze wijze van samenwerken. En het doet ons goed te lezen dat ‘alles moet anders’ nu is ‘wij willen het anders’. Dat geeft vertrouwen dat we daadwerkelijk stappen gaan zetten. Want ook wij zijn ervan overtuigd dat deze verandering staat en valt bij de wil tot verandering. Heel mooi dat we al een start hebben gemaakt met een nieuw begin door het aanstellen van een onafhankelijke informateur.
Het advies geeft aan wat we als raad anders willen: meer uitwisseling van gedachten en open staan voor argumenten in plaats van direct een standpunt innemen, meer ruimte voor de gemeenteraad om kaders te bepalen, meer respect voor ieders rol in het geheel. Dat betekent ook het betrekken van inwoners en het voor inwoners navolgbaar maken hoe een besluit is genomen.
De tekst die gaat over de Soester context leest als een waarschuwing die wij graag ter harte nemen. Dat onze inwoners zo betrokken zijn en van zich laten horen, is een groot goed. De keerzijde is dat het gesprek over het algemeen belang vertroebeld kan raken doordat belangengroepen hun deelbelang zo goed voor het voetlicht krijgen. Dat is iets om ons als individuele fracties maar ook als gehele gemeenteraad goed van bewust te zijn - en voor te waken - wil de verandering die we graag willen ook echt tot stand komen. Hoe we dat doen is nog wel een zoektocht, maar belangrijk is denken wij dat we zorgen voor een open afwegingsproces.
Het advies laat zien dat een andere manier van samenwerken staat en valt met de gezamenlijke bereidheid om hieraan bij te dragen. U adviseert om de Soester mores voor goed bestuur uit te werken als gemeenteraad. Wij zijn nog wat zoekend naar hoe we dit in concreet kunnen maken en hoe we het gesprek hierover goed met elkaar kunnen voeren. We willen de informateur in de vervolgstappen vragen dit verder uit te diepen en ontvangen ook graag advies van de burgemeester en griffier hierover vanuit hun rol.
Inhoudelijke opgaven
De informateur vat de grootste inhoudelijke opgaven voor de gemeente samen onder het thema ‘de verdeling van de schaarse ruimte in Soest’. Ook dat vinden we heel herkenbaar. In het verslag wordt dit echter versmald tot ‘bouwen buiten de rode contour’ en dat leidt bij ons tot vraagtekens.
Want zoals in het verslag ook wel wordt erkend, is het bouwen buiten de rode contouren onderdeel van een veel breder vraagstuk. Het gaat niet alleen over wel of niet bouwen buiten de rode contour, maar ook over vragen als:
- Hoever willen we gaan met het bouwen binnen de rode contour?
- Hoe wegen we het belang van woningbouw af tegen andere belangen, zoals het belang van bedrijvigheid, natuur, recreatie of duurzame energieopwekking? Ook allemaal onderdeel van het algemeen belang tenslotte.
- Hoe behouden we het groene karakter van Soest zowel binnen als buiten de rode contouren dat door de samenleving en ook raadsbreed als waardevol wordt gezien?
Dit bredere gesprek is des te belangrijker omdat de informateur adviseert om ook tot een brede coalitie te komen waarin verschillende perspectieven tot zijn recht komen. Omdat het advies is om niet direct in standpunten of deelbelangen te denken, maar open te staan voor verschillende perspectieven. En omdat ook breed de wens is uitgesproken inwoners te betrekken bij onze besluitvorming. En zijn het niet juist onze inwoners geweest die ons duidelijk hebben gemaakt dat iedereen wil bouwen, maar dat er geen consensus is over waar te bouwen?
We bestrijden dus niet de conclusie dat er weleens een meerderheid kan zijn om buiten de rode contouren te bouwen, hoewel wij daar als VVD terughoudend in zijn. Maar het met zevenmijlslaarzen springen naar de vraag waar, hoe en hoeveel we gaan bouwen buiten de rode contour is naar ons idee niet de eerste vraag die nu voor ligt.
Wij vinden het als VVD fractie van belang dat we met inwoners in gesprek gaan over de maatschappelijke waarde van gronden in onze gemeente. Want wat is de maatschappelijke waarde van gronden in Soest? Wat is bijvoorbeeld het belang van een groene leefomgeving? En waar is de waarde van grond het grootst als er woningen op staan?
Door deze vragen ook aan inwoners te stellen, geeft dit hen de kans hun inbreng te geven en maakt het navolgbaar hoe we tot besluiten komen. En het biedt ons als raad de gelegenheid om het algemeen belang niet alleen te wegen, maar ook goed te onderbouwen en te laten zien hoe we tot een afweging komen. Wetende en accepterende dat partijen verschillend in deze afweging kunnen staan, omdat die verschillen er ook zijn in onze samenleving.
Vervolgtraject
Wij steunen het advies dat GGS en Soest2002 als eerste stap met elkaar in gesprek onderzoeken of er een bereidheid is tot samenwerking en om de ander tot zijn recht te laten komen. En zijn benieuwd naar de uitkomsten.
We steunen ook het advies om te komen tot een brede coalitie met een coalitieakkoord en zijn als VVD graag bereid om aan gesprekken hierover deel te nemen.
Zoals het advies terecht stelt is het nodig om te midden van alle verschillen, duidelijk te hebben wat ons bindt. We kunnen ons voorstellen dat we hiermee beginnen. Hoe willen we met elkaar antwoorden gaan vinden op de grote vraagstukken van Soest? Hoe gaan we om met elkaar, welk besluitvormingsproces hoort daarbij en hoe gaan we om met de samenleving?
Wij vinden het hierbij belangrijk dat partijen in een coalitie kunnen laten zien wie zij zijn, waar ze voor staan en waarop zij verschillen. Is dat niet ook wat inwoners van ons willen zien? Dat zij zich vertegenwoordigd voelen, dat ze zien dat we verschillen – dat we het met elkaar oneens zijn, net zoals inwoners het met elkaar oneens zijn - maar dat we uiteindelijk samen toch tot keuzes komen in het belang van Soest en Soesterberg? Ook al is die keuze niet precies wat zij voor ogen hadden wellicht.
Om met een metafoor te spreken, wie wil er nou nog terug naar muziek in mono, nu we ook stereo kennen? Laten we ook in ons dagelijks bestuur de verschillende geluiden naar voren laten komen, laten zien dat dit samen kan gaan en mooier is dan wanneer we maar één kanaal gebruiken.
Laten we onze inwoners laten zien dat we ondanks verschillen er wel samen uit kunnen komen. Zonder te ontkennen dat deze verschillen er zijn. Want is dat ook niet wat inwoners van ons vragen en wat we zelf willen?